گره یا ندول های تیروئید و روش های درمانی جدید آن | مجله سلامت و دانلود مداحی

گره یا ندول تیروئید دسته از آشفتگیات این غده سپری شکل در جسم هستند که خیلی رایج بوده و در خانم ها زیادتر از آقایان بروز نمایان می کنند. همینطور نظیر خیلیی از مریضی های دیگر اقبال دچار به ندول های تیروئیدی با زیاد شدن سن بیشتر می شود. مطلب ی جالب اینجاست که علی رغم شیوع بالای ندول های تیروئیدی بیشتر مردم تا زمانی که نشانه های مثل گواتر یا بزرگی غده تیروئید در آنان بروز نمایان نکند و یا دکتر طی معاینات فیزیکی یا عکس برداری متوجه آن نشود از وجود آن اطلاع نمایان نمی کنند.

البته در صورتی که فعالیت این ندول ها در ترشح هورمون بیشتر باشد مریض با پیامد پر کاری تیروئید مثل عصبی بودن، آشفتگیات خواب، اشتهای بیشتر علی رغم لاغری، بیرون زدگی چشم ها یا اگزوفتالمی، ضعف عضلات، اسهال و … و اگر کم فعالیت باشند با پیامد کم کاری تیروئید مثل چاقی و بی حالی، اشتهای کم، باد کردن صورت، خواب بیشتر، یبوست، صدای خشن و … روبرو خواهد شد.

خوشبختانه زیادتر ندول یا گره های تیروئیدی خوش خیم بوده و محدوده ۵ تا ۱۰ درصد از آنان سرطانی هستند اما ندول های بزرگ حتی اگر هم که خوش خیم باشند می توانند مسیر تنفس و بلع را مسدود کرده و مریض را با بلع سخت یا تنگی نفس مواجه کنند که احتیاج به اقدام سریع دکتری دارد. برای آشنایی کامل با ندول های غده تیروئید و معالجه های جدید آن مقاله زیر را تا انتها بخوانید.

چگونه دکتر ندول یا گره تیروئید را شناسایی داده یا تحقیق می کند؟

ابتدا سابقه ی دکتری مریض تحقیق شده و سپس دکتر با معاینات فیزیکی تندرستی غده را تا محدودهی ارزیابی می کند. از آنجایی که دکتران همواره احتمال سرطانی بودن ندول را در ذهن خود دارند با پرسش درباره ی مواردی مثل سابقه ی خانوادگی سرطان، سن بیمار( خصوصا زیر ۲۰ یا بالای ۷۰ سال)، جنسیت مرد، سابقه ی قرار گرفتن دربرابر امواج رادیویی و تشعشعات متفاوت( خصوصا در ناحیه ی سر، گردن یا سینه)، سختی ندول، گره های لنفاوی بزرگ و … اقبال مریض را برای مبتلا شدن به سرطان تخمین می زنند.

در مرحله ی بعدی با اندازه گیری میزان هورمون محرک تیروئیدی یا TSH عملکرد غده تیروئید تحقیق می شود. در صورتی که این هورمون کم باشد نشان دهنده ی بیشتر بودن فعالیت غده تیروئید بوده و در صورتی که بیشتر باشد حاکی از کم کاری تیروئید است.

سپس با تزریق ید رادیو اکتیو به جسم مریض و اسکن آن دکتر فعالیت غده تیروئید را دقیق تر مشاهده می کند. به طور مثال از آنجایی که جسم برای ساخت هورمون های تیروئیدی به ماده ید احتیاج دارد اگر تمرکز ید رادیو اکتیو در ندول بیشتر باشد یعنی ندول پر کار بوده و یا اصطلاحا با ندول داغ سر و کار داریم که به ندرت سرطانی می شود. اما اگر تمرکز اندکی داشته باشد یعنی ندول یا گره تیروئیدی کم کار یا اصطلاحا ندول سرد داریم که اقبال سرطانی شدنش زیادتر است. به علاوه دکتر با تحقیق اسکن ید رادیو اکتیو متوجه می شود که مثلا سختکوشی غده تیروئید مربوط به کل غده است و یا فقط ندول ها در کار غده آشفتگی ایجاد می کنند.

یکی دیگر از تست هایی که دکتر امکان پذیر است انجام دهد اسکن تیروئید برای تحقیق خصوصیت های ویژهی مثل سایز ندول، تعداد آنان، جامد و یا آبدار بودن آن و تحقیق رسوب کلسیم در ندول می باشد.

در صورتی که دکتر به سرطانی بودن ندول مشکوک شده باشد قادراست با نمونه برداری از ندول یا به اختصار FNAB از فرضیه ی خود مطمئن شود. البته این عمل همواره برای ندول هایی با قطر بالای ۱ سانتی متر و یا اگر شخص اقبال دچار به سرطان تیروئید داشته باشد برای ندول های بالای نیم سانتی متر انجام می شود. برای این کار دکتر سوزن خیلی باریکی را ،در حالی که با لمس کردن غده و یا با یاری امواج رادیویی فراصوت راهنمایی می کند، به ندول وارد کرده و بخشی از بافت آن را توسط سوزن مکش یا آسپیره می کند.

نتیجه تست FNA به چه صورت هایی ارائه می شود؟

• میزان به اندازه از بافت ندول برداشته نشده و یا قابل تحقیق نیست: در این صورت نمونه برداری مجدد تکرار می شود.
• ندول خوش خیم است: این پاسخ خوشحال کننده بوده و نشان می دهد که به احتمال بیشتر ندول سرطانی نمی شود. در این صورت مریض مرتبا توسط دکتر مانیتور می شود تا اگر ندول آغاز بهپرورش و سرطانی شدن کرد سریعا اقدام شود. البته اگر ندول به حدی بزرگ باشد که سبب انسداد مسیر هوایی و یا محل عبور خوراکی شود تمام و یا میزانی از غده تیروئید توسط جراحی برداشته می شود.

۳. ندول بدخیم است : متاسفانه اقبال سرطانی بودن غده تیروئید در این مردم خیلی بالا بوده و تمام غده طی جراحی برداشته می شود تا از پخش شدن سرطان به دیگر هیکل ها پیشگیری شود. در این صورت بیماران بایست مادام الزندگی از هورمون تیروئید صنعتی و یا داروی لووتیروکسین مصرف کنند تا با پیامد کم کاری تیروئید مواجه نشوند.

۴. ندول نانمایان است

به نقل از  Columbia Thyroid Centerاین دسته شامل موارد متگونهی می شود مثل ضایعه فولیکولار، نئوپلاسم فولیکولار، ضایعه سلولی هارتل(Hurthle cell lesion)، نئوپلاسم سلولی هارتل و سلول های آتیپیک یا غیر متداول یا ضایعات غیر متداول. این موارد به این معنی است که سیتولوژیست نقادراست شناسایی دهد که آیا ندول سرطانی است یا نه اما سلول ها عادی به دید نمی رسند. ۱۵ تا ۲۰ درصد اقبال دچار به سرطان تیروئید با بیوپسی نانمایان وجود دارد. به بیان دیگر از هر ۵ نفر ۱ نفر با بیوپسی نانمایان به سرطان مبتلا می شود. تنها راه شناسایی قطعی سرطانی یا غیر سرطانی بودن ندول این است که نصف و یا کل غده تیروئید برداشته شده و مشاهده شود که آیا سلول هایش در خارج از ندول و داخل بافت اطراف تیروئید و یا خارج از تیروئید مهاجم ( در حالپرورش)  هستند یا نه.

معالجه های جدید ندول یا گره های تیروئید چگونه است؟

-معالجه با RFA و یا Radiofrequency ablation: در این شیوه نوین معالجه ای دکتر با امواج فراصوت و الکترود هاییتلاش در از بین بردن ندول ها دارد. او توسط لمس با دست و یا عکس برداری از غده تیروئید الکترودی را که از خود امواج رادیو ای منتشر میکند به سمت ندول هدایت کرده و بافت ندول را می سوزاند.

در گذشته معالجه ندول تیروئید به شیوه جراحی انجام می شد، پیشرفت علم در زمینه مریضی های تیروئید سبب شده تا شیوه های معالجه ای جدیدتر و پیشرفته تری از جمله آر اف تیروئید و ماکروویو نیز در دسته معالجه های معتبر قرار بگیرد، این شیوه ها همقدم با کشورهای پیشرفته دنیا از جمله چین و کره جنوبی و نیز همقدم با انجمن تیروئید امریکا در ایران نیز از سال ۹۲ آغاز گردیده و بیماران بیشتری با این شیوه تندرستی خود را به دست اورده اند بدون آنکه غده تیروئیدشان در جراحی برداشته شود. در این روش  مریض بدون بیهوشی و بدون آنکه بستری شود در یک مدت وقت کوتاه تحت معالجه قرار می گیرد.

از مزایای این شیوه این است که مریض احتیاجی به بیهوشی، جراحی و ماندن در بیمارستان نداشته و تاثیر یا زخمی قابل توجهی از الکترود بر روی پوست باقی نمی ماند‌. همینطور معالجه با RF خیلی نتیجه قسمت بوده و محدوده ۸۰ تا ۹۰ درصد کم شدن حجم ندول بدون احتیاج به جراحی و مصرف بعدی از هورمون های تیروئیدی حاصل می شود.

مطلب ی قابل توجه این است که امکان پذیر است در برخی موارد به دلیل محل حساس ندول و یا اندازه ی به شدت بزرگ آن دکتر قادر به از بین بردن کاملش نباشد. در این صورت امکان پذیر است که مریض مجدد با نشانه ها و بروز مجدد ی ندول ها روبرو شود. در این موارد هم احتیاجی به بی قراری نیست چراکه شیوه RF قابلیت انجام شدن چندین باره داشته و حتی اگر دکتر جراحی را شیوه خوب تری ببیند قادراست حتی بعد از معالجه با RF آن را انجام دهد.

با وجود نکات مثبتی که در ارتباط با RF وجود دارد از آنجایی که این شیوه با امواج در رابطه است مناسبتر است در دوران بارداری و در صورت دارا بودن آریتمی های قلبی از شیوه جراحی مصرف شود.

این شیوه در مرکز سونوگرافی تیراد در تهران در حال انجام است

-برداشتن نصف غده تیروئید و یا lobectomy: این شیوه هم مفید بوده و پیامد اندکی به دنبال دارد چرا که با برداشتن نصف غده نیمه ی دیگر آن به ساخت هورمون های تیروئیدی می پردازد. البته در محدوده یک چهارم مردمی که اقدام به لوبکتومی می کنند ناچارند که از مکمل های هورمون تیروئید یا داروی لووتیروکسین مصرف کنند چراکه غده از ساخت هورمون به اندازه ناتوان است. برتری معالجه با RF نسبت به این شیوه این است که از آنجایی که تنها ندول ها را هدف قرار می دهد احتمال نیاز نمایان کردن به دارو هایی مثل لووتیروکسین را به حداقل می رساند.

شیوه فرسایش با اتانول( Ethanol ablation) : برای ندول هایی که زیادتر شامل مایع بوده یا کیست های تیروئیدی که کاملا آبدار هستند از این شیوه مصرف می شود. خوشبختانه کیست تیروئید به ندرت بدخیم شده اما مرتبا حتی در صورت تخلیه با مایع پر می شود. در این شیوه معالجه ای ابتدا کیست از مایع تخلیه شده، باقی مانده ها و مواد مضر خارج شده و اتانول به کیست تزریق می شود. اتانول سبب ایجاد التهاب در ناحیه و کوچک شدن کیست می شود.

البته به نقل از Columbia Thyroid Center در مورد ندول هایی که همواره مشاهده می شود و ترکیبی از مایع و بافت جامد هستند RFA اثبات شده است که معالجه مناسبتریست.

به طور خلاصه می توان گفت که اگر شما با ندول خوش خیمی شناسایی داده شدید که به اندازه به اندازه بزرگ بوده و برایتان مسئله ساز شده است می توانید از معالجه با RF مصرف نمایید.

اگر ندول شما کوچک و خوش خیم بوده و مسئلهی از لحاظ زیبایی، تنفس و بلع ایجاد نکرده است رها کردن آن و مانیتور شدن مرتب توسط دکتر کافیست. شما با رجوع ی مرتب به دکتر می توانید از تقویت ندول مطلع شوید تا اگر رو به بدخیمی و یا سرطانی شدن رفت هر چه سریع تر اقدام نمایید.

اگر با ندول یا گره ی بدخیم شناسایی داده شوید معالجه با جراحی، ید رادیو اکتیو، دارو های ضد تیروئید و مصرف دارو های مکمل تیروئیدی انجام می شود.