خواص مرزه چیست؟ با فواید و ارزش غذایی مرزه آشنا شوید | مجله سلامت و دانلود مداحی

گیاه خوشبو و خوش مزه مرزه یکی از گیاهان دوست داشتنیی است که به طور گسترده در خوراکی های اروپایی و آمریکای شرقی به کار گرفته می‌شود. از لحاظ گیاه شناسی، این گیاه سالانه، متعلق به خانواده‌ی نعناع بوده و از لحاظ علمی نیز به عنوان Satureja hortensis شناخته شده است.

این گیاه به تقویت آب و هوایی متفاوت خیلی مقاوم است و برایپرورش خود به نور خورشید احتیاجمند می‌باشد. ارتفاع این گیاه به طور تقریبی به ۴۰ تا ۶۰ سانتی متر می‌رسد. این گیاه دارای برگ‌های نرم و سبز تیره‌ای است که گل‌های بنفش کوچک می‌دهد. مرزه‌ی زمستانی نیز دارای نمایانه‌یپرورش یکسانی با مرزه‌ی تابستانی است با اینحال این گیاه دارای ساقه‌های چوبی سختی است. همواره نوع‌های وحشی متفاوتی در مورد مرزه وجود دارد. گیاهی به نام Satureja douglasii یکی از این نوع‌ها است که در نواحی آلاسکا و کالیفرنیا به عنوان دمنوش گیاهی مورد مصرف قرار می‌گیرد. گیاه Satureja thymbra نیز یکی دیگر از نوع‌های وحشی است که در کشورهای خاور میانه و مدیترانه یافت می‌شود و از آن برای ساخت روغن گیاهی مصرف می‌شود.

خصوصیات مرزه برای تندرستی:

• برگ مرزه و شاخه‌های آن دارای مواد شیمیایی با کیفیت بالا هستند که دارای فایده آنتی اکسیدانی می‌باشند. این مواد همینطور از بروز مریضی‌ها جلوگیری کرده و سبب زیاد شدن تندرستی کلی جسم می‌‌شود. افزون بر این، فیبر موجود در این گیاه به کم شدن LDL یا کلسترول بد خون یاری می‌کند ، در حالیکه کلسترول مناسب خون یا همان HDL را زیاد شدن خواهد داد.
• برگ‌های مرزه دارای فنول‌های روغنی الزامی گریزی همانند تیمول و کارواکرول است. همینطور موادی همانند لینالول، کامفن، کاریوفیلن و دیگر ترپنوئیدها نیز در آن یافت می‌شود.
• تیمول یکی از باارزش‌ترین روغن‌های الزامی است که فایده ضد قارچی و ضد عفونی آن از لحاظ علمی ثابت شده است.
• افزون بر موارد ذکر شده، مواد فنولی دیگر همانند کارواکرول در مرزه ازپرورش باکتر‌ی‌های متفاوت هچون coli و باسیلوس سرئوس پیشگیری می‌کند. کارواکرول، درنتیجه ، به عنوان افزودنی خوراکی سالم برای خصوصیات ضد باکتریایی آن مصرف می‌شود. این ماده همینطور مزه تند و بی نظیری به مرزه می‌قسمتد.
• مرزه منشا خیلی عالی از مواد معدنی و ویتامین‌هاست که برای تندرستی کلی جسم سودمند واثربخش است.برگ‌ها و شاخه‌های آن منشا خیلی پربار از پتاسیم، آهن، کلسیم، منیزیم، منگنز، روی و سلنیم می‌باشد. پتاسیم یکی از باارزش‌ترین مواد سلولی است و به کنترل ضربان قلب و فشار خون یاری می‌کند. منگنز نیز توسط جسم به عنوان یک کوعامل برای آنزیم‌های آنتی اکسیدان عمل می‌کند. آهن برای ساخت گلبول‌های قرمز خون الزامی است.
• این گیاه همینطور منشا پربار از ویتامین‌های باارزشی همانند گروه B کمپلکس ، ویتامین A ، ویتامین C ، Niacin، تیامین و پیرودوکسین است.
• مرزه خشک ۱.۸۱۰ میلی گرم از ویتامین B6 را تامین می‌کند. پیریدوکسین نیز میزان GABA ( تسکین دهنده سرایت دهنده عصبی) در مغز را بالا نگه می‌دارد و بنابراین استرس را کم شدن می‌دهد.
• ویتامین C به جسم یاری می‌کند در برابر عومل عفونی جنگیدن کند و میزان رادیکال‌های آزاد و زیان آور در جسم را کم شدن دهد.
• ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی و آنتی اکسیدان است که برای حفظ تندرستی غشاهای مخاطی و پوست سالم و همینطور برای بینایی الزامی است.استفاده موادی که لبریز از ویتامین A هستند برایمراقبت از ریه‌ها و جلوگیری از سرطان مجاری تنفسی خیلی باارزش است.

مرزه خشک شامل میزان خیلی مناسبی از ویتامین‌ها و مواد معدنی است. تنها ۱۰۰ گرم از مرزه خشک قادراست اهمیت غذا‌ای زیر را به همراه داشته باشد:

• ۱۲۰ درصد فیبر
• ۲۵ درصد Niacin
• ۱۳۰ درصد ویتامین B6
• ۸۳ درصد ویتامین C
• ۱۷۷ درصد ویتامین A
• ۴۷۴ درصد آهن
• ۲۱۰ درصد کلسیم
• ۹۴ درصد منیزیم
• ۲۶ درصد منگنز
• بدون کلسترول

انتخاب و ذخیره سازی:

هر دو شکل تازه و خشک شده‌ی گیاه مرزه در فروشگاه‌ها یافت می‌شود. برگ‌های تازه و شاخه‌های آن برای پخت و پز در طول فصل‌های متفاوت سال مورد مصرف قرار می‌گیرد. شما می‌توانید برای خشک کردن مرزه، برگ‌ها و شاخه‌های آن را روی یک میزان تمیز پهن نمایید و در دمای اتاق قرار دهید. برگ‌های خشک شده بایست از ساقه جدا شود و سپس در یک شیشه‌ی تمیز و بدون هوا و در هوای خنک، تاریک و خشک نگه‌داری گردد.

کاربردهای معالجه ای:

• گیاه مرزه شامل روغن‌های الزامی است است که فایده آنتی باکتریایی و ضد قارچی دارند.
• هنظیر آویشن، مرزه نیز برای غرغره کردن گلو مورد مصرف قرار می‌گیرد. اینکار سبب تسکین درد گلو شده و علامت‌های برونشیت را کم شدن می‌دهد.
• اجزای تشکیل‌دهنده این گیاه ، به ویژه شاخه گل، دارای فایده ضد عفونی ، ضد نفخ ، خلط ‌آور و ضد روماتیسمی ( درد مفاصل را تسکین می دهد ) است.

مصرف‌های آشپزی:

برگ مرزه ، به صورت خشک و یا تازه، قادراست در آشپزی مورد مصرف قرار گیرد. قسمت‌های متفاوت آن دارای مزه خیلی مناسب و بی نظیری هستند. این گیاه را می‌توان با گیاهان دیگر ترکیب کرد. برای اینکه مزه و بوی مرزه به صورت دست نخورده باقی بماند، می‌توانید در مرحله های آخر پخت آن را به خوراکی ی خود اضافه نمایید. وقت پخت زیاد امکان پذیر است سبب تبخیر روغن‌های الزامی آن شود.

• برگ مرزه تازه به عنوان چاشنی در سالادها و خوراکی ها مصرف می‌شود.
• دم‌کرده گیاه مرزه به عنوان یک آشامیدنی سالم شناخته شده است.
• این گیاه برای مهیا سازی سوپ‌های فصلی و سس‌ها مورد مصرف قرار می‌گیرد.
• افزون بر این، می‌توان مرزه را برای مزه‌دار کردن گوشت، مرغ و ماهی مورد مصرف قرار داد.